สันป่าข่อย
หมุดหมายสำคัญ
ประวัติศาสตร์สมัยใหม่

ย่านสันป่าข่อย ถนนเจริญเมืองนับเป็นพื้นที่สำคัญในประวัติศาสตร์สมัยใหม่ของเมืองเชียงใหม่เพราะเป็นพื้นที่ในช่วงรอยต่อที่เมืองมีการพัฒนาจากการเป็นศูนย์กลางอำนาจของอาณาจักรล้านนาซึ่งเป็นรัฐจารีตของสยาม

รู้จักสันป่าข่อย

มรดกทางวัฒนธรรมและเศรษฐกิจของย่านสันป่าข่อยและวัดเกตุ

ย่านสันป่าข่อยและวัดเกตุ ซึ่งเป็นพื้นที่สำคัญในประวัติศาสตร์สมัยใหม่ของเมืองเชียงใหม่ เนื่องจากเป็นพื้นที่ที่เกิดการผสมผสานทางวัฒนธรรมและเศรษฐกิจระหว่างกลุ่มคนต่างถิ่นและคนพื้นเมือง ภายใต้บริบทของการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองการปกครองและเศรษฐกิจโลก

ประวัติศาสตร์สันป่าข่อย

สันป่าข่อย และ ถนนเจริญเมือง ย่านที่มีประวัติศาสตร์หลายยุคหลายสมัยตามการพัฒนาเมือง ศึกษาการเปลี่ยนแปลงย่านได้จากไทม์ไลน์นี้

  1. ยุคที่ 1 เริ่มต้นความศิวิไลส์จากตะวันตก

    • พ.ศ. 2410 ศาสนาจารย์แมคกิลวารีมาถึงเชียงใหม่
    • พ.ศ. 2411 สร้างวัดสันป่าข่อย สมัยพระเจ้ากาวิโลรส
    • พ.ศ. 2416 สนธิสัญญาเชียงใหม่ฉบับที่ 1
    • พ.ศ. 2418 ศาสนาจารย์แมคกิลวารีสร้างบ้านไม้สักฝั่งตะวันออกแม่น้ำปิงอย่างทันสมัย
    • พ.ศ. 2419-21 โรงเรียนสตรีของมิชชั่นได้รับการจัดตั้งขึ้น
    • พ.ศ. 2426 สัญญาเชียงใหม่ฉบับที่ 2
    • พ.ศ. 2426 ตั้งไปรษณีย์สยาม
    • พ.ศ. 2427 บริษัทบอร์เนียวตั้งสำนักงานที่ตอนเหนือถัดจากบ้านศาสนาจารย์แมคกิลวารี
    • พ.ศ. 2428 นายแพทย์ชี้คเป็นตัวแทน บริษัทบอเนียว สร้างโรงรักษาผู้ป่วย โรงเลื่อยและอู่ต่อเรือริมแม่น้ำปิงฝั่งตะวันตก และตั้งระบบไปรษณีย์เชียงใหม่ โดย รองกงสุลอังกฤษ
    •  พ.ศ. 2429 จัดตั้งกรมป่าไม้ที่เชียงใหม่
    • พ.ศ. 2430 โรงไฟฟ้าบ้านเด่น สร้างและเปิดใช้งาน
    • พ.ศ. 2430 โรงเรียนชายของมิชชันนารีเปิดที่ฝั่งตะวันตกของแม่น้ำปิง(โรงเรียนวังสิงคำ)
    • พ.ศ. 2431 ตั้งโรงพยาบาลอเมริกันมิชชั่น ริมแม่น้ำปิงฝั่งตะวันตก (กาชาดในปัจจบัน)
    • พ.ศ. 2433 มิชชันนารีอเมริกันสร้าง Church of Chiang Mai โบสถ์ โรงเรียนและบ้านพักบาทหลวง และการบ้านกงสุลอังกฤษอยู่ 2 ฝั่งแม่น้ำปิง
    •  พ.ศ. 2434 บริษัทบอมเบย์เบอมาร์ตั้งสำนักงาน
    • พ.ศ. 2434 มิชชันนารีได้ตั้งโรงพิมพ์ขึ้น
    • พ.ศ. 2437 จัดตั้งมณฑลเทศาภิบาล
  2. ยุคที่ 2 ก้าวสู่เศรษฐกิจรัฐอาณานิคมสยาม

    • พ.ศ. 2437 จัดตั้งมณฑลเทศาภิบาล    
    • พ.ศ. 2440 รวมเมืองเชียงใหม่ เมืองเชียงราย เมืองลำพูน เมืองลำปาง เมืองแพร่ เมืองน่านและเมืองเถินเป็นมณฑลพายัพ โดยมิชชันนารีมีโบสถ์ไม้สัก โรงเรียนและบ้านพักอย่างดี 
    • พ.ศ. 2441 ก่อตั้งสโมสรยิมคานา โดย มิชชันนารี  
    • พ.ศ. 2442 นโยบาย “น้ำต้อง กองต๋ำ” ขยายถนนเชื่อมเมืองรอง  
    • (สันนิฐาน) ถนนเจริญเมือง เริ่มสร้าง 
    • ถนนเชียงใหม่-ลำพูน เส้นยางนา เริ่มสร้าง
    • พ.ศ. 2444 ออกกฎหมายที่ว่าด้วยกรรมสิทธิ์การถือครองที่ดิน   
    • พ.ศ.2440-45 หลวงอนุสารสุนทรสร้างกลุ่มบ้านตึกแถวแบบโคโลเนียล ที่ถนนเจริญเมือง  
    •  พ.ศ. 2446 จัดตั้งกรมบัญชาการทหารบก มณฑลพายัพ  
    • พ.ศ. 2448 โรงเรียนชายวังสิงห์คำย้ายไปที่ของบริษัทค้าไม้อังกฤษฝั่งตะวันออกของแม่น้ำปิงเปลี่ยนชื่อเป็น ปริ๊นซ์รอแยล   
    • พ.ศ. 2453 สร้างตลาดวโรรส หรือ “กาดหลวง”    
    • พ.ศ. 2459 เปิดโรงเรียนแพทย์แห่งแรก  
    •  พ.ศ. 2450-60 ตลาดสันป่าข่อย หรือ กาดพระลอแ (สันนิฐาน) สร้างในช่วง      
    • พ.ศ. 2464 สถานีรถไฟเชียงใหม่ เปิดใช้ 1 มกราคม     
  3. ยุคที่  3 เข้าสู่เศรษฐกิจโลก

    • พ.ศ. 2450-60 ตลาดสันป่าข่อย หรือ กาดพระลอ (สันนิฐาน) สร้างในช่วง     
    • พ.ศ. 2464  สถานีรถไฟเชียงใหม่ เปิดใช้ 1 มกราคม     
    • พ.ศ. 2467  ย้ายโรงพยาบาลอเมริกันมิชชั่นมาฝั่งตะวันออก เปลี่ยนเป็น โรงพยาบาลแมคคอมิค   
    • พ.ศ. 2470 แบงก์สยามกัมมาจลเปิดสาขาเชียงใหม่ หน้าสถานีรถไฟเชียงใหม่  
    • พ.ศ. 2472 สร้างวิหารวัดสันป่าข่อย
    • พ.ศ. 2474 โอนย้ายการไฟฟ้าสุขาภิบาล โรงไฟฟ้าบ้านเด่นมาเป็นของการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค
    • พ.ศ. 2475 คณะราษฎรปฏิวัติ ยุติการปกครองระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์
    • พ.ศ. 2476 เชียงใหม่กลายเป็นจังหวัดของประเทศสยาม  
    • พ.ศ.​2477 ก่อตั้งสภาคริสตจักรในประเทศไทยโดยคนไทยที่เป็น โปรแตสแตนท์ คริสเตียน  
    • พ.ศ. 2478 ยกสุขาภิบาลเชียงใหม่ ขึ้นเป็น เทศบาลนครเชียงใหม่  
    • พ.ศ. 2483 นายกเทศมนตรีคนแรกและ สส คนแรกของเชียงใหม่มาจากสันป่าข่อย
    • สงครามโลกครั้งที่ 2 เริ่ม ญี่ปุ่นตั้งค่ายทหารที่เชียงใหม่ มิชชันนารีหนีกลับอเมริกา 
    • พ.ศ. 2495 พระราชบัญญัติการก่อสร้างทางหลวงแผ่นดิน  
    • ขยายพัฒนาเส้นทางถนน เชียงใหม่-สันกำแพง และสร้างเชียงใหม่-ฮอด-ลำปาง-ลำพูน
    • พ.ศ. 2498 สถานีวิทยุแห่งแรกของเชียงใหม่ เปิดในค่ายกาวิละ
    • พ.ศ. 2502 ตั้งการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค ที่ถนนฮัวลาย 
    • พ.ศ. 2508 เริ่มขยายถนนซุปเปอร์ไฮเวย์และทางหลวงเชียงใหม่-ลำปาง  
    • พ.ศ.​ 2509 สร้างสถานีขนส่งจังหวัดเชียงใหม่แห่งที่ 1 สถานีขนส่งช้างเผือก
    • พ.ศ. 2510 โรงภาพยนตร์ชินทัศนีย์เปิดให้บริการ  
    • พ.ศ. 2511 ไฟไหม้ตลาดวโรรส หรือ “กาดหลวง”    
    • พ.ศ. 2515 สร้างตลาดวโรรส หรือ “กาดหลวง”ใหม่  
    • พ.ศ. 2526 สร้างสถานีขนส่งแห่งที่ 2 ที่ถนนแก้วนวรัตน์   

เชียงใหม่สมัยใหม่

ย่านสันป่าข่อยและวัดเกตุในฐานะจุดเริ่มต้นของเมืองเชียงใหม่สมัยใหม่ เพราะเป็นพื้นที่ที่รองรับการเข้ามาของชาวตะวันตกและมิชชันนารี รวมถึงกิจกรรมทางเศรษฐกิจและสังคมที่เกี่ยวข้องกับการล่าอาณานิคม การค้าไม้สัก และศาสนาคริสต์

การเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรมและเศรษฐกิจ

ย่านสันป่าข่อยและวัดเกตุ ในช่วงแรก พื้นที่นี้มีลักษณะเป็นชุมชนชาวตะวันตกและมิชชันนารี แต่ต่อมา บทบาทของชาวตะวันตกและมิชชันนารีลดลง ชุมชนคนจีนเข้ามามีบทบาทเพิ่มขึ้น ส่งผลให้พื้นที่ย่านสันป่าข่อยและวัดเกตุกลายเป็นย่านการค้าและธุรกิจที่สำคัญของเชียงใหม่

A Destination for Food, Culture, and Relaxation

San Pa Koi -
Charoen Muang District

A destination that offers foodies delicious eats, culture enthusiasts historic landmarks, and those looking for relaxation serene parks and lakeside retreats. The district's clean, safe, and walkable streets are perfect for leisurely strolls, and its thriving small business scene provides unique shopping and dining experiences. Overall, Charoen Muang District is a one-of-a-kind destination that offers something for everyone.

Small Business Hub

Charoen Muang may be home to a diverse range of small businesses such as cafes, boutiques, and local crafts shops that contribute to the local economy.

Explore district

Delicious Eats

Charoen Muang may have some unique local delicacies, food stalls, or restaurants serving mouth-watering dishes that are worth exploring.

Explore district

Heritage Trail

Charoen Muang may have some cultural and historic landmarks, temples, or museums that reflect the district’s history and cultural heritage.

Explore district

Relaxing Retreat

Charoen Muang may have some parks, gardens, or lakeside areas that offer a peaceful and relaxing atmosphere for residents and visitors to unwind and recharge.

Explore district

ค้นพบสันป่าข่อย-เจริญเมือง

มรดกทางวัฒนธรรมและเศรษฐกิจของย่านสันป่าข่อยและวัดเกตุ พื้นที่แห่งนี้ยังคงมีอาคารบ้านเรือนแบบตะวันตกและแบบพื้นถิ่นปรากฏให้เห็นอยู่ สะท้อนให้เห็นถึงพัฒนาการทางวัฒนธรรมและเศรษฐกิจของย่านชุมชนแห่งนี้ได้เป็นอย่างดี

The Future of San Pa Koi - Charoen Muang